Autor: Piotr Gołębiewski

(Tekst powstał w 2007 roku)

Jestem ojcem prawie czternastoletniego Jakuba zdiagnozowanego przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną w kierunku dysleksji, dysgrafii oraz nadpobudliwści psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD).

Już w przedszkolu pojawiły się pierwsze problemy z odbiegającym od reszty grupy zachowaniem syna. Problemy udało się rozwiązać przy naszej pełnej z Dyrektorem placówki współpracy. W szkole podstawowej problemy pojawiły się od nowa i mimo naszej współpracy zamiast zanikać potęgowały się. Mięliśmy już świadomość i dosyć dużą wiedzę o dysfunkcji naszego dziecka. Próbowaliśmy współpracować z pedagogami i Dyrektorem szkoły, ale efekty były mierne. Trudno było dyskutować i wskazywać kierunki działania komuś, kto twierdził, że wszyscy nauczyciele doskonale znają temat nadpobudliwości, bo zostali przeszkoleni. Niestety, my widzieliśmy coś wręcz przeciwnego. Działania pedagogów sprzeczne były z behawioralnymi metodami oddziaływania na dziecko i odnosiły przeciwne od zamierzonego efekty. W pewnym momencie zaproponowano nam „radosną, acz bezwarunkową współpracę”. Na moje pytanie, czy ma to wyglądać w ten sposób, że będziemy tańczyć, jak nam zagrają uzyskałem odpowiedź twierdzącą. Nie można mówić o współpracy, gdy jedna ze stron nie ma zamiaru słuchać argumentów drugiej, dlatego za namową prowadzących nasze dziecko psychologów i psychiatry podziękowaliśmy za taki sposób rozwiązania problemu. Skutek naszej decyzji to wytoczenie nam, rodzicom Jakuba, sprawy w sądzie o ograniczenie władzy rodzicielskiej. Sprawa została oddalona, nie doszukano się żadnych uchybień w wychowaniu z naszej strony. Na jakiś czas sprawa przycichła, jednak nie na długo. Dyrektor szkoły rozwiązuje problemy przez usuwanie niewygodnych uczniów, przeważnie przez zastraszenie rodziców. Ponieważ nasz syn nie pasował do wizerunku szkoły („Szkoła z Klasą”) wykorzystał wprowadzone wtedy nowe przepisy i zaczął zgłaszać na Policji wszelkie odbiegające od normy zachowania naszego syna. Wezwania na przesłuchania i kolejna sprawa w sądzie. Proszę sobie wyobrazić, jakie to musiało wywrzeć piętno na 11-o letnim wówczas dziecku. Badania w RODK nie potwierdziły stawianych zarzutów o demoralizację, jednak sędzia beztrosko stwierdził, że wie lepiej i zasądził nadzór kuratora. Na sprawie odwoławczej wyrok uchylono, jako sprzeczny z zebranym materiałem dowodowym.

Do Klasy szóstej Jakub poszedł do innej placówki, w rejonie nie było z kim rozmawiać o dalszej współpracy. Dodam w tym miejscu, że znany psycholog dziecięcy prowadzący szkolenia w placówkach oświatowych Pani Irena Wielowiejska Comi, po przeprowadzeniu szkolenia tam, gdzie uczęszczał mój syn stwierdziła, że natrafiła na mur. Żadnego zainteresowania problemem, żadnych pytań, po prostu obojętność. Klasa szósta w nowej szkole. Zdziwienie syna, że nikt nie przeklina, nikt się nie bije. Po początkowych problemach z adaptacją do nowego środowiska, sytuacja odwróciła się diametralnie. Na zebraniach wychowawca stawiał czasem Jakuba za wzór, jeśli chodzi o zachowanie. Także średnia ocen znacznie się podniosła, a na zakończenie szkoły otrzymał nagrodę za zmianę postawy w roku szkolnym. Na egzaminie końcowym uzyskał 34 na 40 punktów.

Szukaliśmy dobrego gimnazjum, do którego możnaby posłać syna, rejonowe to moloch i słyszeliśmy o nim same negatywne opinie. Znaleźliśmy w końcu takie, które, po rozmowie z Panią Dyrektor wydało nam się odpowiednie. Niestety spotkał nas zawód. Tak jak i w podstawowej szkole rejonowej i tu chęć współpracy na słowach się kończy. Na początku roku szkolnego Pani Dyrektor ucieszyła się, że mogę umożliwić kontakt z kimś, kto przeprowadzi z nauczycielami szkolenie w zakresie postępowania z dzieckiem nadpobudliwym, gdyż kadra pedagogiczna jest młoda i niedoświadczona.

Po kolejnych monitach z mojej strony, by nawiązano w końcu kontakt z poleconym przeze mnie psychologiem, usłyszałem, że szkolenie jest niepotrzebne, nauczyciele wiedzą jak z takimi dziećmi postępować, a poza tym szkoła ma na etacie psychologa. Ciekawa zmiana taktyki i zastanawia, jakie szkolenia przeszedł ów psycholog , skoro nie słyszał o jednym z podstawowych zagadnień związanych z nadpobudliwością, a mianowicie o powikłaniach wynikających z niewłaściwego postępowania z dzieckiem (np ODD, czyli zachowania opozycyjno – buntownicze). Pytałem niedawno jednej z nauczycielek, za co ostatnio pochwaliła moje dziecko? W odpowiedzi usłyszałem, że w ogóle go nie chwali, bo nie ma za co. Przeszkolony nauczyciel? Wolne żarty. Podstawą behawioralnego, najskuteczniejszego w pracy z dziećmi oddziaływania jest bezwarunkowe chwalenie, ustalone zasady i konsekwencje. Zasad brak, chwalenia nie ma, konsekwencji również. Są tylko wyzwiska, aroganckie odzywki w stosunku do uczniów i ciągłe krzyki. Byłem na lekcji prowadzonej przez tę Panią i to są moje wrażenia. Nauczycielka ta powiedziała też, że Kuba nie ma ADHD, tylko jest źle wychowany, niegrzeczny i arogancki. Po tej lekcji, na której byłem wiem już, od kogo uczy się takiego zachowania.

Jeśli chodzi o oceny, to są to od góry do dołu prawie same jedynki. Nauczyciele nie biorą w ogóle pod uwagę zaleceń Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, interesuje ich tylko przerobienie materiału, bez względu na to, czy został on opanowany, czy nie. Nikogo nie interesuje to, że dziecko ma stwierdzoną dysleksję i dysgrafię, że nie nadąża przepisywać z tablicy, że robi błędy ortograficzne. W szkole tej jest także klasa integracyjna. Początkowo myśleliśmy, że jeżeli nie poradzi sobie w klasie normalnej, można go będzie tam przenieść, jednak to, co usłyszeliśmy od rodziców dzieci, które do tej klasy właśnie chodzą odwiodło nas od tego skutecznie. Wychowawcą jest tam młoda nauczycielka, która spokojnie chyba w ogóle nie potrafi mówić, jej mowa, to ciągły krzyk na dzieci.

Wiedza na temat ADHD i poziom akceptacji społecznej tego zaburzenia są cały czas przerażająco niskie. Dziecko nadpobudliwe szufladkuje się jako agresywne i źle wychowane i za nic się ma opinie lekarskie w szkołach.

Znowu szukamy kolejnej szkoły, ten rok szkolny jest już stracony, nie ma szans na promocję do następnej klasy. W prywatnej rozmowie z pewnym kuratorem usłyszeliśmy, że w naszym rejonie nie ma tak naprawdę żadnego gimnazjum przyjaznego dzieciom z problemami. Przypadkiem dowiedzieliśmy się o Gimnazjum Terapeutycznym przy ulicy Wokalnej 1. Nawiązaliśmy kontakt z Panią Dyrektor i jedną z Pań Psycholog. Z rozmów wynikało, że problem naszego dziecka został rozwiązany. Do czasu, przy kolejnej naszej wizycie dostaliśmy obuchem w łeb, szkoła dostała zakaz przyjmowania uczniów do pierwszych klas.

Ręce nam opadły, jesteśmy załamani. Czy naprawdę nasz rząd chce by nasze, z ponadprzeciętną inteligencją dzieci wyrosły na przestępców, narkomanów, alkoholików, samobójców tylko dlatego, bo ktoś sobie ubzdurał, że wszystkie szkoły są doskonale przeszkolone do pracy z dziećmi z problemami??? Przecież to fikcja, niczym w praktyce nie poparta. Brałem udział w kilku konferencjach poświęconych tematyce ADHD i wiem, jakie one zainteresowanie wzbudzają. Jeśli, nie daj Bóg, organizator zacznie wydawać nauczycielom zaświadczenia przed zakończeniem szkolenia, sale błyskawicznie pustoszeją. Słyszałem komentarze wymieniane przez nauczycieli w trakcie przerw, jeden z nich to: „ja i tak nie wierzę, że jest coś takiego jak ADHD”. Uważają takie szkolenia za stracony czas i ważny, tak naprawdę jest tylko kolejny papierek w awansie zawodowym. Zastanawiam się, dlaczego przy okazji nie likwiduje się stanowisk specjalistów psychiatrów i psychologów, skoro nikt nie bierze pod uwagę ich opinii, a ich pensje mogłyby w jakimś stopniu zasilić kulawy budżet. Biją oni na alarm od dawna, a szkoły terapeutyczne zamyka się, zamiast tworzyć nowe. Ilość uczniów w klasie, zamiast zmniejszać, zwiększa się. Gdzie sens, gdzie logika? Jakie społeczeństwo chcemy w ten sposób wychować? Degeneratów, przestępców i tumanów??? Kto wymyślił 6-letnią szkołę podstawową i w jakim celu? Wszyscy chyba, bez wyjątku nauczyciele twierdzą, że to bzdurny pomysł. Po trzech latach luzu stres, klasa czwarta i ogromny skok wymagań w górę. Po kolejnych trzech, znowu stres, zmiana szkoły i to na dodatek w momencie, gdy zaczyna się okres dojrzewania i często buntu, związanego z burzą hormonów. Komu przeszkadzał stary tryb nauczania ze szkołą ośmioletnią ?

Są to wszystko pytania retoryczne, na odpowiedź nie liczę. Gdyby ktoś władny interesował się tak naprawdę tym tematem i chciał coś robić w tym kierunku i odpowiadać na takie i podobne moim pytania, pewnie mój syn nie miałby w tej chwili głębokiej depresji i myśli samobójczych, uczyłby się pewnie w miarę dobrze (o ile nie bardzo dobrze z jego ponadprzeciętną inteligencją), żona nie miałaby depresji (koszty związane z leczeniem) ja nie dostawałbym drgawek słysząc dzwoniący telefon myśląc, że to pewnie ze szkoły dzwonią i nie musiałbym tracić czasu na pisanie historii problemów Jakuba. To tylko wycinek całej historii. Mógłbym pisać o wiele dłużej,
ale chęć odbiera mi poczucie ,że zapewne nikomu  moje narzekania nie wydadzą sie istotne.

Z poważaniem

Piotr Gołębiewski (zdiagnozowane ADHD)

Członek Zarządu Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom Nadpobudliwym „pONad”

Odbyte szkolenia:

1. Warsztaty dla rodziców w „Uniwersytecie dla Rodziców” przy ul. Raszyńskiej w Warszawie,
2. Warsztaty dla Rodziców w szpitalu przy ul. Litewskiej w Warszawie,
3. Konferencja „Zrozumieć Dziecko z ADHD – praktyczne wskazówki dla nauczycieli i rodziców” organizowana przez: Polskie Towarzystwo ADHD „P.T.ADHD”, 05-11-2005, Kraków (certyfikat)
4. Pierwsza Zagłębiowska Konferencja Naukowo Szkoleniowa „Młody Nadpobudliwy Człowiek – sposoby pomocy” organizowana przez: Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z ADHD i innymi dysfunkcjami „Niezwykłe Dzieci”, 06-04-2006, Dąbrowa Górnicza (także jako prelegent, certyfikat)
5. Konferencja „Diagnoza zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD)”, organizowana przez: Komisję Naukową ADHD Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, Klinikę psychiatrii Wieku Rozwojowego Akademii Medycznej w Warszawie, Centrum CBT – Centrum Psychoterapii Poznawczo – Behawioralnej. 10-04-2006, Warszawa (certyfikat)